'Hertellingen waren alleen in naam hertellingen'

Twee juristen die actief zijn voor ex-presidentskandidaat Jill Stein leggen uit wat er niet deugt aan de hertellingen in de VS, in een opiniestuk in de Washington Post. Een voorbeeld: in de enige staat waar de hertelling compleet is geweest, Wisconsin, zijn de stembiljetten gewoon opnieuw elektronisch geteld. Eventuele problemen met de telmachines komen zo natuurlijk nooit aan het licht. Niettemin concludeert een 'expert in verkiezingsrecht' in de Huffington Post: '...the results were not corrupted in any way...'

Wie beide stukken leest, kan niet anders dan concluderen dat het verkiezingssysteem in de VS een puinhoop is. Brakke stemcomputers, hoge drempels voor hertellingen, slechte regels voor wat een hertelling moet inhouden en ondeskundige of onwillige officials - die bijvoorbeeld een handmatige hertelling weigeren - zorgen dat zoiets essentieels als het verifiëren van de verkiezingsuitslag feitelijk onmogelijk is. Een absurditeit is bijvoorbeeld dat op sommige plaatsen in Michigan de hertellingen volgens de wet niet konden plaatsvinden omdat het aantal uitgebrachte stemmen niet klopte met het aantal kiezers. Dus juist als duidelijk is dat er iets is misgegaan, verbiedt de wet een hertelling.

Volgens het opiniestuk van haar juristen is het de verdienste van Stein dat het probleem nu duidelijk wordt. Maar het is moeilijk voor te stellen dat dit ooit nog goed komt.

Yes, 'Vertrouw ons nou maar' is uit!

Vanaf vandaag is 'Vertrouw ons mou maar', mijn boek over de stemcomputers en stemmen via internet, te koop bij de uitgever, in de winkel en in de bekende online boekhandels. Gisteren het allereerste exemplaar uit de allereerste doos overhandigd aan goede vriend Michiel Bicker Caarten van De Bicker.

Hertelling: bij 37% stembureaus in Detroit meer stemmen dan kiezers

Het waren de Republikeinen die probeerden de hertelling tegen te houden maar juist in Clinton-gebied blijken merkwaardige dingen te zijn gebeurd. In Detroit scoorde Clinton 95% van de stemmen maar waarom zijn in 37% van de stembureaus meer stemmen geteld dan er kiezers zijn opgekomen?  Nu willen ook de Republikeinen dat de zaak tot de bodem wordt uitgezocht, in het belang van de democratie.

Hertellen VS wordt juridische kluwen

Hertellingen in de VS zijn in volle gang terwijl in diverse rechtszalen wordt gevochten om het hertellen al dan niet te stoppen. Tegenstrijdige juridische uitspraken zijn het gevolg. De tellingen zouden zomaar weer kunnen worden stilgelegd. Wat maakt het uit of de uitslag juist is, als je hebt gewonnen?

Detroit Free Press

Eerder:
Hertelling in Wisconsin begin van nieuw tijdperk.
Waarom hertellen van de stemmen in de VS een goed idee is.

Test internetstemmen vanuit buitenland uitgesteld

Een test van stemmen vanuit het buitenland via internet die op 7 december zou beginnen, is uitgesteld. Er is meer tijd nodig voor de voorbereidingen. Dat heeft minister Plasterk geschreven aan de Tweede Kamer. De test zou gebeuren op verzoek van de Tweede Kamer; daarbij zou de veiligheid en betrouwbaarheid worden onderzocht. De regering is sceptisch over internetstemmen vanwege de risico's en de kosten.

Het is bekend dat internetstemmen niet te beveiligen valt. Malware op de apparaten van de kiezers, aanvallen op de servers die de stemmen in ontvangst nemen en afwezigheid van het stemgeheim zijn ernstige bezwaren die in feite niet weg te nemen zijn. Ook is stemmen via internet niet controleerbaar. Daarvoor is bij stemcomputers een paper trail het meest gangbaar: de kiezer krijgt een papiertje dat vermeldt waarop hij heeft gestemd. Dat stopt hij in een stembus, zodat zonodig de stemmen onafhankelijk kunnen worden herteld. Zo'n controlemogelijkheid is bij stemmen via internet niet te realiseren. Bij het insturen van een papieren stem per post bijvoorbeeld wel.

De Kamerleden die om deze test hebben gevraagd, hadden dus hun huiswerk niet gemaakt. Hadden ze eens een rapport hierover gelezen, dan hadden de met deze test gemoeide kosten niet gemaakt hoeven worden.

Plasterk zegt te hopen dat de test op termijn van enkele weken alsnog kan plaatsvinden.

Internetstemmen Rotterdam maakt oude fouten opnieuw

Bij het Rotterdamse referendum van 30 november kunnen kiezers niet via internet stemmen, al had burgemeester Aboutaleb dat graag gewild. Ophef over de algemene bezwaren tegen stemmen via internet (vooral ivm veiligheid) voorkwam dat Aboutaleb zijn zin kreeg. Maar de in opdracht van Rotterdam ontwikkelde technologie herhaalt de fouten die Nederland maakte met de stemcomputers die tien jaar geleden zijn afgeschaft. Ict- en onderzoeksjournalist Brenno de Winter heeft informatie hierover opgevraagd via de Wet Openbaarheid Bestuur
 
Zo is de software geheim en zijn de testprocedures geheim. Daarnaast is niet duidelijk hoe het stemgeheim wordt gewaarborgd, aangezien je met DigiD zou moeten inloggen, wat je identiteit prijsgeeft. Dergelijke bezwaren waren in 2007 ook de doodsteek voor de stemcomputers in Nederland. Rotterdam heeft daarvan blijkbaar niets geleerd.

Brenno de Winter

25-11-2016 Hertelling in Wisconsin begin van nieuw tijdperk

Niet Hillary Clinton maar de onbetekenende kandidaat van de Green Party, Jill Stein, zorgt voor een hertelling van de stemmen in Wisconsin. De campagne van Clinton heeft ondanks een oproep van stemcomputerexpert Alex Halderman niets van zich laten horen. De meest gehoorde verklaring daarvoor is dat de Democraten niet verantwoordelijk willen zijn voor de chaos die ontstaat als de uitslag verandert.

De Green Party heeft de miljoenen leges in een ommezien bij elkaar gekregen via crowdfunding. Dat betekent niets meer of minder dan een nieuw tijdperk in de Amerikaanse democratie. Niet alleen de grote partijen maar ook piepkleine deelnemers kunnen nu een hertelling afdwingen. Zolang er stemcomputers worden gebruikt is dit van het grootste belang, om zeker te weten dat er niet mee is geknoeid. Je zou haast alleen om deze reden als kandidaat willen meedoen. ;-) De Electronic Frontier Foundation smeedt het ijzer nu het heet is en legt uit dat je altijd, en op behoorlijke schaal, verkiezingen met stemcomputers (inclusief elektronische telmachines) moet controleren.

Intussen legt Wired uit dat de kans dat hertelling een andere president oplevert, minimaal is. Daarvoor moeten Michigan, Wisconsin en Pennsylvania omklappen. Pennsylvania is het moeilijkst. Daar zijn nog stemcomputers in gebruik die geen papertrail afgeven, zodat er geen handmatige hertelling mogelijk is.

Maar de angst voor 'chaos' zou een land daar niet van moeten afhouden. Als in het verkiezingsproces de mogelijkheid van correctie van de uitslag is ingebouwd, moet dit wel een optie zijn. Mooiste quote: 'Poets je tanden. Eet spinazie. En controleer je verkiezingen.'

Eerder: Waarom hertellen van de stemmen in de VS een goed idee is.

23-11-2016: Waarom hertellen van de stemmen in de VS een goed idee is

In districten van Wisconsin met stemcomputers zou Hillary Clinton 7% minder stemmen hebben gehad dan in districten. Dat zou stemcomputerprofessor Alex Halderman hebben gevonden, volgens een publicatie in New York Magazine. Daarom zou  hij een hertelling willen.

Binnen een dag reageerde Halderman zelf met een eigen stuk op Medium: NYMag had het uit de tweede hand en de cijfers klopten niet. Halderman legt uit dat het meest waarschijnlijke scenario is dat Hillary Clinton gewoon heeft verloren. Maar manipuleren van stemmachines is zeker mogelijk, zoals hij met zijn studenten verschillende keren heeft aangetoond. En als je zeker wilt weten of er gehackt is, dán moet je natellen.

Het probleem is: natellen wordt normaal niet gedaan. De financiële drempel is hoog. En fraudeurs kunnen van die wetenschap gebruikmaken. Daarom moet je juist wél natellen, ook als er geen serieuze verdenking is. Dat geeft kiezers vertrouwen, dat er anders niet is. Dat is in een notedop het pleidooi van Halderman, niet wat daar in de meeste media over is gezegd.

Eerder: Stemcomputers Sequoia kwetsbaar voor hack

4-11-2016 Stemmen per e-mail bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen

31 staten maken op een of andere manier stemmen via internet mogelijk. De procedure kan bijzonder ingewikkeld zijn. In New Jersey kan het bijvoorbeeld via e-mail. Een van de formaliteiten die je moet vervullen is dat je afstand doet van je stemgeheim. Oók via e-mail...
Misschien om het nóg veiliger te maken ook een formulier eraan toevoegen dat niemand je heeft bedreigd om het juiste vakje aan te kruisen.

Cnet

4-11-2016 Stemcomputers Sequoia kwetsbaar voor hack

Pal voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen publiceert beveiligingsbedrijf Cylance een manier om de Sequoia AVC Edge Mk1stemcomputer frauduleuze resultaten te laten ophoesten. Deze stemcomputer is in gebruik in 13 staten waaronder swing states  als Arizona, Pennsylvania, en Wisconsin. Cylance vertelt erbij hoe je de kans op deze hack minimaliseert.  

Ars Technica

3-11-2016: Vijf manieren om de (VS-)verkiezingen te hacken

De New York Times beschrijft hoe een kwaadwillende langs digitale weg invloed zou kunnen hebben op de verkiezingsuitslag, en bepaalt voor elke mogelijkheid een moeilijkheidsgraad en een waarschijnlijkheid. Let wel: het gaat niet alleen om stemcomputerhacks. Nieuwsmedia misleiden kan óók helpen.

New York Times

3-11-2016: Vier landen die inzetten op e-voting

Terwijl in de VS de scepsis over digitaal stemmen groeit, behandelt de Amerikaanse website Ars Technica vier landen waar men nog onbekommerd via stemcomputers of zelfs online stemt: Brazilië, Australië, Estland en Spanje. De conclusie: 'Er blijven significante zorgen' en 'het is moeilijk in te zien hoe deze landen op een betrouwbare manier verder kunnen.'

Ars Technica

13-10-2016: Minister Blok (VVD) sceptisch over digitaal stemmen

In het partijprogramma van de VVD staat: 'Stemmen doen we weer elektronisch. [...] Nederlanders in het buitenland moeten via internet kunnen stemmen.' Daarom was het opzienbarend dat minister Blok (Wonen) zich op 5 oktober tijdens een algemeen overleg met de Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken liet ontvallen dat hij na een 'leerproces' kritisch was geworden over elektronisch stemmen. Zo was hij tot de overtuiging gekomen dat hackpogingen niet denkbeeldig zijn en had hij ontdekt dat er bijna geen landen zijn die via internet stemmen (niet Letland of Litouwen zoals hij zei, maar Estland is het enige land dat dat alle kiezers aanbiedt). Ook was hij geschrokken van de kosten.

Wat Blok uniek maakt, is dat hij uit eigen beweging op zoek is gegaan naar echte informatie, zich heeft opengesteld voor feiten die  niet strookten met zijn bestaande gedachten, en op grond van wat hij vond zijn mening veranderde. En daarmee vraagtekens zette bij zijn partijlijn. Dat zie je weinig meer.


Security.nl

10-10-2016 VVD wil terug naar elektronisch stemmen

Het nieuwe verkiezingsprogramma van de VVD voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart vermeldt: 'Stemmen doen we weer elektronisch. Er zijn tegenwoordig manieren waarop dat veilig kan.' Het programma vermeldt niet dat dit volgens verschillende commisses die zich erover hebben gebogen duur en ingewikkeld gaat worden. In juni werd een initiatiefwet van VVD'er Joost Taverne om experimenten met een stemprinter mogelijk te maken, door de Kamer verworpen vanwege de kosten en de veiligheid.

'Nederlanders in het buitenland moeten via internet kunnen stemmen,' zegt het VVD-programma bovendien. Ook op dit punt negeert de VVD deskundige adviezen. Stemmen via internet is riskant en duur.

3-10-2016: Registratiesystemen aangevallen in 21 staten VS

Eind augustus leken alleen in Arizona en Illinois de verkiezingsdatabases ongewenste aandacht te hebben gekregen van hackers. Eind september waren de schattingen opgelopen tot tien. Begin oktober werd bekendgemaakt dat 21 staten waren aangevallen, waarbij in vier staten de hackers ook werkelijk waren binnengekomen. Volgens minister Johnson van Binnenlandse Veiligheid waren er geen gegevens gecompromitteerd.

Security.nl

30-9-2016: 13 jaar brakke stemcomputers in de VS

Wie de berichtgeving over stemcomputers heeft gevolgd, weet dat dat er zelden iets positiefs te melden valt. Weblog BoingBoing geeft een overzicht van 13 jaar ontnuchterende eigen berichtgeving over het onderwerp. Dit naar aanleiding van het verschijnen van een minstens zo verontrustend stuk bij Bloomberg.

BoingBoing
Bloomberg

20-9-2016: Vreemde mogendheid loert op Duitse politici

In september waren Duitse politici doelwit van een phishing-aanval. Klikten ze op een link in een mail die van de NAVO leek te komen, dan werd spyware op hun computer geïnstalleerd. Volgens security-experts van de Duitse overheid zou daar een vreemde mogendheid achter zitten, die erop uit zou zijn de verkiezingen naar zijn hand te zetten. Elke keer dat zoiets gebeurt is het uitgesproken of onuitgesproken vermoeden dat het om Rusland gaat.

Waarom zou iemand verkiezingen naar zijn hand willen zetten, is vaak de vraag. Het antwoord is eenvoudig: daarmee heb je er invloed op wie de baas wordt in een land. In de internationale politiek is dat altijd interessant.

Nu.nl hierover

29-8-2016: Hackers poken in verkiezingsdatabases VS

Eind augustus waarschuwde de FBI dat onbekende hackers loerden op databases met kiezersgegevens. Anders dan stemcomputers staan deze wel online. Hiermee zouden verkiezingen kunnen worden beïnvloed, bijvoorbeeld door selectief registraties van kiezers ongedaan te maken. De verdenking ging in de richting van Rusland.

Verkiezingssites gehackt
Technische details gepubliceerd
Meer sites gehackt

2-8-2016: Amerikaanse stemcomputers waren al brak, nu ook nog verouderd.

Met de presidentsverkiezingen in zicht onderzoekt Wired hoe 's lands stemcomputers eraan toe zijn. Niet zo goed dus. Het goed nieuws: omdat er zoveel verschillende slechte stemcomputers zijn, valt het nog niet mee de verkiezingen in één keer te beïnvloeden.

Wired

7-6-2016: Tweede Kamer zet streep door experiment met stemprinter

VVD-Kamerlid Taverne wilde met de stemprinter experimenteren bij de verkiezingen van 15 maart 2017. Dit ondanks de bevindingen van de commissie Prins (geen draagvlak voor stemprinter, zelfs niet bij de gemeenten) en ondanks het feit dat er niet eens een serieus prototype bestond. De Kamer verwierp zijn voorstel.

Security.nl

10-5-2016: Uitslag experiment elektronisch tellen

Deze test onderzoekt zowel een speciaal ontworpen stembiljet als het machinaal tellen daarvan. De bedoeling van het nieuwe biljet is onder andere dat er minder fouten worden gemaakt door de kiezer. Wat dat betreft zijn de uitkomsten niet zo bruikbaar. Proefpersonen (echte kiezers) lieten weten de test niet serieus te hebben uitgevoerd.

Wat geautomatiseerd tellen betreft zijn de resultaten wel duidelijk. Eén apparaat kan in 42 minuten 500 stemmen tellen, inclusief het uitvouwen door twee mensen en het printen van de uitslag. Dat is 5 seconden per stem. Saillant: een derde van de tijd gaat op aan het handmatig klaarleggen van de biljetten. Een interessante vraag is, hoe snel deze biljetten met de hand zouden worden geteld maar dat lijkt niet te zijn onderzocht.

Samenvatting door Security.nl.
Het originele rapport.